Wat is een beamer?
Het woord “beamer” is nu een bekende benaming voor een projector geworden. Dit is een apparaat waarmee u beeld via uw PC, Laptop, DVD-speler of andere beeldbron groot kan projecteren. Wordt veel gebruikt voor het geven van presentaties (o.a. met Microsoft Powerpoint) of het projecteren van film- en Televisiebeelden.

Beamers vinden we in diverse klassen waarbij de resoluties, projectietechnieken, licht- en contrastwaarden, lenstypen, enzovoorts verschillen. Over het algemeen zullen de diverse klassen meer of minder goed toepasbaar zijn voor diverse doeleinden. Zo zijn er beamers die speciaal zijn ontwikkeld voor interactieve schoolborden (met short-throw of groothoek lenzen) of bijvoorbeeld voor portable gebruik of homecinema toepassingen.

Resolutie en beeldverhouding
De resolutie van een beamer wordt aangegeven door het aantal pixels dat de beamer kan weergeven. Hoe hoger de resolutie, hoe meer pixels de beamer kan weergeven – hoe scherper de uiteindelijke projectie dan ook is. Zo zal een beamer met een resolutie van 1280×800 een scherpere beeldweergave hebben dan een model met 800×600 pixels. De meest voorkomende resoluties en bijbehorende beeldverhoudingen momenteel zijn :

• 800×600, SVGA, 4:3, Vrijwel niet meer verkocht
• 1024×768, XGA, 4:3, In steeds mindere mate verkocht
• 1280×762, HD-ready,16:9, low-end Homecinema
• 1280×800, WXGA, 16:10, Veel verkocht, zakelijk
• 1400×1050, SXGA+ 4:3, Steeds minder verkocht, zakelijk
• 1920×1080, HD, 16:9, High definition zakelijk en high-end homecinema
• 1920×1200, WUXGA, 16:10, High definition zakelijk

Om maximale beeldscherpte te behalen is het van belang dat de resolutie van de bron (bijvoorbeeld de laptop) op dezelfde waarde als de resolutie van de beamer staat ingesteld.

Lichtopbrengst
Lichtopbrengst wordt aangegeven door de ANSI-LUMEN waarden. Bij beamers voor filmprojectie ligt deze waarde doorgaans lager dan bij zakelijke beamers. Bij zakelijke projectoren is deze waarde tegenwoordig al snel boven de 3.000 ansi-lumen. Voor grote evenementen zijn er al projectoren die een lichtopbrengst van boven de 15.000 ansi-lumen hebben. Veel kopers willen vaak een zo hoog mogelijke lichtopbrengst om de negatieve effecten van omgevingslicht te compenseren. Helaas kunnen hoge ansi-lumen waarden er soms ook voor zorgen dat de beeldkwaliteit voor bijvoorbeeld filmprojectie minder fraai wordt. Meer lichtopbrengst is zeker geen garantie voor betere projectiekwaliteit in zo’n geval.

Contrastwaarden
Dit is het verschil tussen het meest heldere gedeelte (“ wit” ) van het beeld en het meest donkere gedeelte van het beeld (“zwart”). Hoe groter dit verschil, hoe hoger de contrastwaarden zijn. Bij zakelijk projecties (Powerpoint® presentaties etc.) wordt het belang van contrastwaarden minder belangrijk. Contrastwaarden geven met name aan film en fotoprojectie meer “diepte” aan het beeld en zijn dus vooral van belang bij dergelijke toepassingen. Een zakelijke 3LCD beamer met 1:1000 contrastwaarde kan voor presentaties dus net zo goed, of beter zijn dan een DLP™ beamer met 1:10000 contrastwaarde. Let bij de aanschaf van een beamer voor homecinema, fotografie of filmtoepassingen wel goed op de contrastwaarden.

Meetwaarden contrasten
Contrastwaarden worden aangegeven in Full On/Off of ANSI contrastwaarden. De eerst genoemde meetwaarden zijn doorgaans hoger (bijvoorbeeld 1:10.000), maar ook veel minder accuraat. ANSI contrastwaarden zijn gebaseerd op een meer accurate meetmethode en geven minder hoge waarden aan (bijvoorbeeld 1:4000). Zo kan een homecinema projector met een ANSI contrastwaarde van 1:4000 een veel betere contrastwaarde hebben dan een beamer met een Full On/Off contrastwaarde van 1:10.000. Laat u dus niet enkel leiden door het getal, maar let ook op wel methode men gebruikt om deze waarde de meten.

Technieken
Er zijn diverse projectietechnieken waarbij de meest voorkomende LCD, DLP en LCOS zijn. deze zijn (nog steeds) vaak gebaseerd op een lamp als lichtbron hoewel steeds vaker LED of Laser of andere lichtbronnen worden toepast.

3LCD of LCD-techniek
Volgens de makers van 3LCD producten is dit een innovatieve projectietechniek waarbij gebruik wordt gemaakt van 3 chips in de primaire kleuren Rood, Groen en Blauw. Een lichtbron projecteert wit licht via een combinatie van spiegels die het licht verdelen in de 3 basiskleuren. Elke LCD chip ontvangt een elektrisch signaal en genereert een beeld. De 3 kleurenbeelden worden gecombineerd via een prisma waardoor een kleurenbeeld wordt gemaakt bestaande uit miljoenen kleuren. Dit beeld wordt dan door een lens geprojecteerd om de uiteindelijke projectie te vormen.

DLP™ techniek
DLP techniek is een uitvinding van het Amerikaanse bedrijf Texas Instruments.
Deze techniek maakt gebruikt van microscopisch kleine spiegeltjes die op een zogenaamde DMD (Digital Micromirror Device) chip zijn gemonteerd. Het aantal spiegeltjes komt overeen met de hardwarematige resolutie van de beamer. (Elke spiegeltje is dus gelijk aan één geprojecteerde pixel). Deze microscopische spiegeltjes kantelen naar het licht toe (aan) of van het licht af (uit). Hierdoor wordt een donkere of een lichte pixel geprojecteerd. De gedigitaliseerde beeldinformatie die door de semiconductors naar de spiegels wordt overgebracht resulteren in het razendsnel aan- en uitzetten van de spiegeltjes. Als een spiegeltje meer “aan” dan “uit” staat, wordt dit als een lichtgrijze pixel gezien en bij het meer “uit”dan “aan”staan als een donkergrijze pixel

Kleurproductie bij enkele chip (single chip)* DLP™ beamers

Voordat de informatie bij de chip aankomt wordt het witte licht eerst gefilterd tot de basiskleuren Rood, Groen en Blauw (het kleurenwiel) waardoor een minimum van 16,7 miljoen kleuren kunnen worden gecreëerd. In de nieuwe generatie DLP™ beamers wordt door middel van zogenaamde “Briliantcolor™” techniek additionele kleuren zoals Cyaan, Magenta en Geel toegevoegd zodat de hedendaagse DLP™ projectoren verbeterde, heldere kleuren kunnen weergeven.

* 3-chip DLP™ projectoren worden enkel in high-end toepassingen ingezet.

LCos (Liquid Crystal on Silicon)
Lcos techniek kan het beste worden gezien als een soort combinatie van DLP™ en 3LCD techniek. Het is een reflecterende technologie die gebruik maakt van Liquid Crystals (zoals in LCD) in de plaats van de microscopische spiegels die in DLP™ worden toegepast. In Lcos techniek worden de Liquid crystals aangebracht op een reflecterende laag. Als de Liquid crystals worden geopend en gesloten wordt het licht wel of niet gereflecteerd door de spiegelende laag. Hierdoor wordt het beeld uiteindelijk gecreëerd. Lcos beamers gebruiken doorgaans 3 Lcos chips, elk voor één primaire kleur (Rood, Groen en Blauw). Zowel 3LCD als Lcos genereren de Rode, Groene en Blauwe componenten tegelijk. Er wordt geen gebruik gemaakt van een draaiend kleurenwiel zoals in DLP™ beamers waardoor er geen regenboog effect kan optreden

Lens
Elke beamer heeft een ander lensbereik (throw-ratio). Dat bereik bepaalt op welke afstand, gemeten vanaf de lens, welke projectiegrootte behaalt kan worden. U kan een beamer dus niet op elke willekeurige plek plaatsen en elke gewenste beeldgrootte behalen. Zo heeft een groothoekbeamer in het onderwijs vaak een vaste ratio van 0,52:1 (op 52cm afstand van de lens hoort dan een projectiebreedte van 100cm). Dit is dus een zeer belangrijk gegeven waar u op moet letten bij de aanschaf, zeker bij de vaste installatie van een beamer.

Klik hier voor handige rekentool voor het berekenen van de projectiegrootte en bijbehorende afstand.

* Voorbeeld gebruik verschillende lenzen op diverse afstanden

Koelingsgeluid
Het koelingsgeluid van een beamer wordt uitgedrukt in dB. Een beamer die tussen de 26dB en de 30db geluid maakt wordt vaak als “stil” aangemerkt. Hoe storend dit geluid is, is heel persoonlijk en ook er afhankelijk van de plaatsing van de beamer. Zo zal een beamer die 32db koelingsgeluid voortbrengt maar aan het plafond is bevestigd als minder storend worden ervaren. Door het gebruik van een economy- of spaarstand wordt het koelingsgeluid vaak vermindert (maar ook de lichtopbrengst).

Veel gebruikte aansluitmogelijkheden

Gewicht
Als u een mobiele beamer wenst aan te schaffen is het natuurlijk wel zo prettig als deze licht en compact is. Let daar dus op bij uw aankoop.

Hoeveel uren per dag projecteren?
Beamers zijn doorgaans niet ontworpen om lange projectietijden te maken. Beamers die elke dag bijvoorbeeld 6-8 uren (of meer) moeten draaien, worden zwaar belast en zullen meer onderhoud behoeven of sneller defect raken. Er zijn beamers die speciaal ontworpen zijn voor lange projectietijden (zoals laser beamers). Laat u goed informeren hierover voordat u de aankoop doet.

Eenvoud van gebruik
Hoewel de meeste beamers tegenwoordig vrij eenvoudig zijn, is het voor bedrijven die een vaste installatie wensen toch verstandig na te denken over externe bedieningsapparatuur. Hierdoor zijn alleen de meest belangrijke functies beschikbaar en wordt het aantal fouten tot een minimum beperkt.

Kosten onderhoud
Ook de kosten van onderhoud kunnen van belang zijn bij de aankoop van een beamer. Dat is met name zo zijn als de beamer veel uren per dag moet draaien. Denk daarbij aan het aantal lampuren en de kosten van een nieuwe lamp. Of als de projector op een plek hangt waar er moeilijk bij te komen is (bijvoorbeeld hoog in het gebouw) en u telkens mensen en/of materialen moet huren om onderhoud te kunnen plegen. In zulke gevallen kan het dan raadzaam zijn te kijken naar een beamer waarvan de aanschafprijs weliswaar hoger ligt, maar de onderhoudskosten laag zijn.